Zęby kołkowate to zaburzenie anatomiczne kształtu koron zębowych, które przyjmują dość charakterystyczną postać przypominającą tzw. kołki. zwykle są one diagnozowane u osób ze skomplikowanymi zespołami genetycznymi oraz oligondoncją.
W stomatologii wyróżnia się wiele nieprawidłowości budowy histologicznej i/lub anatomicznej zębów. Mogą one dotyczyć struktury tkanek, kształtu zębów, ich wielkości, a także koloru. Jednym z zaburzeń dotyczących kształtu koron zębowych są tzw. zęby kołkowate.
O ile prawidłowo ukształtowane korony poszczególnych zębów (siekaczy, kłów czy trzonowców) mają swoje charakterystyczne cechy – np. spłaszczone brzegi sieczne, lekkie zaokrąglenia, guzki, rozbudowaną powierzchnię żującą – o tyle zęby kołkowate są pozbawione cech charakterystycznych dla koron danego typu zęba, a przypominają na pierwszy rzut oka tzw. kołki.
Zęby kołkowate – przyczyny
Zęby kołkowate – tak jak inne zaburzenia budowy anatomicznej zębów – nie mają jednej, ustalonej przyczyny. Częściej występują one u pacjentów z różnymi skomplikowanymi zespołami genetycznymi, mutacjami chromosomowymi, a także narażonych w okresie płodowym na działanie różnych niekorzystnych czynników, np. chemikaliów, toksyn czy leków.
Zęby kołkowate obserwuje się również u pacjentów ze zdiagnozowaną oligodoncją, czyli wrodzonym brakiem co najmniej sześciu zawiązków zębowych w uzębieniu mlecznym, stałym lub obu rodzajach uzębienia. U osób z tym zaburzeniem występuje nie tylko brak zawiązków – obecne w jamie ustnej zęby mogą być zniekształcone, mieć mniejszy rozmiar, być węższe niż standardowo, a także mieć zaburzony kształt – mogą to być zarówno zęby kołkowate, zęby stożkowate, jak i zęby pieńkowe.
Zęby kołkowate – leczenie
Metody leczenia zębów kołkowatych zawsze są dobierane indywidualnie pod kątem stanu klinicznego i potrzeb pacjenta. Pod uwagę bierze się jego wiek, ogólny stan zdrowia, motywację do utrzymywania prawidłowej higieny jamy ustnej itp. W terapii bierze udział zwykle kilku specjalistów, m.in. protetyk, implantolog, czasem również ortodonta. Zastosowanie znajdują tu np. odbudowy kompozytowe, korony protetyczne, rozwiązania implantologiczne i implantoprotetyczne.
