Osteotomia żuchwy to procedura z zakresu chirurgii ortognatycznej, która – najogólniej mówiąc – polega na przecięciu, a następnie odpowiednim ustawieniu kości żuchwy. Dzięki temu można skorygować zaawansowane wady zgryzu, poprawić funkcjonowanie stawów skroniowo-żuchwowych, a także wyleczyć wiele nieprawidłowości związanych z wrodzonymi i nabytymi zaburzeniami rozwoju kości twarzoczaszki.
Mianem ortognatyki określa się szereg procedur z zakresu chirurgii szczękowo-twarzowej, których celem jest poprawa deformacji kostnych twarzoczaszki, leczenie wrodzonych i nabytych zaburzeń rozwojowych tego obszaru, poprawa funkcjonowania stawów skroniowo-żuchwowych i całego układu stomatognatycznego. Wiele zabiegów ortognatycznych stanowi również element leczenia wad zgryzu, zwłaszcza tych skomplikowanych i zaawansowanych.
Osteotomia żuchwy – co to zabieg?
Jednym z najczęściej wykonywanych zabiegów ortognatycznych jest osteotomia żuchwy, czyli – mówiąc najogólniej – procedura polegająca na przecięciu, a następnie odpowiednim ustawieniu kości żuchwy. Do głównych wskazań do przeprowadzenia osteotomii żuchwy zalicza się:
• tyłożuchwie – zwane również retrogenią, czyli wada zgryzu, w przebiegu której żuchwa jest zbytnio cofnięta w stosunku do szczęki, co powoduje m.in. zaburzenia estetyki wyglądu, takie jak głęboka bruzda wargowo-bródkowa, wypukłość twarzy w okolicach nosa oraz cofnięcie wargi dolnej,
• przodożuchwie – określane także mianem progenii, czyli wada, w przebiegu której żuchwa jest nadmiernie wysunięta do przodu, a dolne siekacze są wysunięte przed siekacze górne,
• wrodzona asymetria w budowie żuchwy – np. jej jednostronny przerost, który może powodować zaburzenia funkcji żucia oraz nierównomierne obciążenie stawów skroniowo-żuchwowych,
• inne zaawansowane wady zgryzu i nieprawidłowości kostne w obrębie twarzoczaszki, mogące powodować np. trudności z przeżuwaniem pokarmu, oddychaniem i mową, zwiększające ryzyko rozwoju próchnicy, a także zaburzające estetykę wyglądu.
Osteotomia żuchwy – jak przebiega?
Osteotomia żuchwy to zabieg, który wymaga przeprowadzenia szeregu badań – konieczna jest konsultacja ze stomatologiem ogólnym, ortodontą oraz chirurgiem szczękowo-twarzowym. Przed zabiegiem należy również wykluczyć występowanie ewentualnych przeciwwskazań, do których zalicza się m.in. ogólnie zły stan zdrowa, zaburzenia krzepliwości krwi, zaawansowana osteoporoza, ciąża i okres karmienia, a także aktywne infekcje, np. bakteryjne albo wirusowe.
Osteotomia żuchwy jest przeprowadzana w znieczuleniu ogólnym. W jej trakcie lekarz – zgodnie z ustalonym wcześniej planem – przecina żuchwę, a następnie przesuwa w odpowiedni sposób fragmenty kości. Zarówno rodzaj przesunięcia, jak i miejsca cięcia są dobierane indywidualnie pod kątem sytuacji klinicznej. Po ustawieniu elementów kości w pożądanej pozycji lekarz skręca je przy pomocy tytanowych śrub oraz płytek, tak aby ustabilizować ich nowe położenie.
Oczywiście w trakcie osteotomii żuchwy – zależnie od indywidualnych potrzeb pacjenta – można np. całkowicie wyciąć fragment kości, wprowadzić preparat kościozastępczy albo wykonać przeszczep kostny pobrany z innej części ciała (np. kości biodrowej). Co ważne, podczas osteotomii żuchwy w większości przypadków cięcia wykonuje się wewnątrzustnie, dzięki czemu po zabiegu nie pozostają blizny.
Osteotomia żuchwy – efekty
Osteotomia żuchwy bywa niezbędnym elementem leczenia wad zgryzu, pozwala poprawić estetykę wyglądu, wyeliminować problemy z oddychaniem oraz żuciem pokarmów, a także pozbyć się dolegliwości związanych z nieprawidłowym funkcjonowaniem stawów skroniowo-żuchwowych.
Warto pamiętać, iż dla uzyskania takich efektów niezbędna jest rehabilitacja pooperacyjna, w trakcie której dochodzi do ostatecznej poprawy warunków zgryzowych. Pacjent musi kontynuować leczenie ortodontyczne i zgłaszać się na wizyty kontrole – pełne efekty zabiegu są zwykle widoczne po 9-12 miesiącach.
