Naukowcy identyfikują związek między snem a ryzykiem cukrzycy typu 2: ScienceAlert

Brak wystarczającej ilości snu jest częstą dolegliwością współczesnych czasów. jeżeli nie zawsze udaje Ci się spać tyle godzin, ile byś chciał, być może zaniepokoiła Cię wiadomość o niedawnym badaniu, które wykazało, iż osoby, które śpią mniej niż sześć godzin na dobę, są bardziej narażone na cukrzycę typu 2.

Co zatem możemy zrobić z tymi odkryciami? Okazuje się, iż związek między snem a cukrzycą jest złożony.

Badania

Naukowcy przeanalizowali dane z brytyjskiego Biobanku – dużej biomedycznej bazy danych, która stanowi globalne źródło informacji na temat zdrowia i badań medycznych. Przeanalizowali informacje od 247 867 dorosłych i monitorowali ich stan zdrowia przez ponad dekadę.

Naukowcy chcieli zrozumieć powiązania między czasem snu a cukrzycą typu 2 oraz czy zdrowa dieta zmniejsza wpływ krótkiego snu na ryzyko cukrzycy.

W ramach zaangażowania w brytyjski Biobank uczestnicy zostali zapytani mniej więcej, ile śpią w ciągu 24 godzin. Średnio siedem do ośmiu godzin uważano za normalny sen. Krótki czas snu podzielono na trzy kategorie: łagodny (sześć godzin), umiarkowany (pięć godzin) i ekstremalny (trzy do czterech godzin). Naukowcy przeanalizowali dane dotyczące snu wraz z informacjami na temat diety ludzi.

W okresie obserwacji u około 3,2 procent uczestników zdiagnozowano cukrzycę typu 2. Chociaż zdrowe nawyki żywieniowe wiązały się z niższym ogólnym ryzykiem cukrzycy, gdy ludzie odżywiali się zdrowo, ale spali mniej niż sześć godzin dziennie, ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 2 u nich wzrastało w porównaniu z osobami o normalnej kategorii snu.

Naukowcy odkryli, iż pięciogodzinny sen był powiązany z o 16% większym ryzykiem zachorowania na cukrzycę typu 2, podczas gdy ryzyko u osób, które spały od trzech do czterech godzin, było o 41% wyższe w porównaniu z osobami, które spały od siedmiu do ośmiu godzin.

Ograniczeniem jest to, iż w badaniu zdefiniowano zdrową dietę na podstawie liczby porcji owoców, warzyw, czerwonego mięsa i ryb spożywanych przez osobę w ciągu dnia lub tygodnia. Nie uwzględniono przy tym, w jaki sposób wzorce żywieniowe, takie jak jedzenie ograniczone w czasie lub dieta śródziemnomorska, mogą modyfikować ryzyko cukrzycy u osób, które krócej spały.

Ponadto informacje na temat ilości snu i diety uczestników zostały zebrane dopiero podczas rekrutacji i mogły ulec zmianie w trakcie badania. Autorzy potwierdzają te ograniczenia.

Dlaczego krótki sen może zwiększać ryzyko cukrzycy?

U osób chorych na cukrzycę typu 2 organizm staje się odporny na działanie hormonu zwanego insuliną i powoli traci zdolność do wytwarzania jego wystarczającej ilości w trzustce. Insulina jest ważna, ponieważ reguluje poziom glukozy (cukru) w naszej krwi, która pochodzi z pożywienia, pomagając przenieść ją do komórek w całym organizmie.

Nie znamy dokładnych powodów, dla których osoby, które śpią mniej, mogą być bardziej narażone na cukrzycę typu 2. Jednak wcześniejsze badania wykazały, iż u osób pozbawionych snu często występuje podwyższony poziom markerów stanu zapalnego i wolnych kwasów tłuszczowych we krwi, co upośledza wrażliwość na insulinę, prowadząc do insulinooporności. Oznacza to, iż organizm ma trudności z prawidłowym wykorzystaniem insuliny do regulacji poziomu glukozy we krwi, co zwiększa ryzyko cukrzycy typu 2.

Co więcej, osoby, które nie śpią wystarczająco dużo, a także osoby, które śpią nieregularnie (np. pracownicy zmianowi), doświadczają zakłóceń w naturalnym rytmie organizmu, zwanym rytmem dobowym.

Może to zakłócać uwalnianie hormonów, takich jak kortyzol, glukagon i hormony wzrostu. Hormony te są uwalniane w ciągu dnia, aby zaspokoić zmieniające się potrzeby energetyczne organizmu i zwykle utrzymują zrównoważony poziom glukozy we krwi. jeżeli zostaną one naruszone, może to zmniejszyć zdolność organizmu do radzenia sobie z glukozą w miarę upływu dnia.

Te i inne czynniki mogą przyczyniać się do zwiększonego ryzyka cukrzycy typu 2 obserwowanego u osób śpiących krócej niż sześć godzin.

Chociaż badanie to skupiało się głównie na osobach, które śpią osiem godzin lub mniej, możliwe jest, iż osoby śpiące dłużej mogą również być narażone na zwiększone ryzyko cukrzycy typu 2.

Badania wykazały wcześniej korelację w kształcie litery U między czasem snu a ryzykiem cukrzycy typu 2. Przegląd wielu badań wykazał, iż spanie od siedmiu do ośmiu godzin dziennie wiązało się z najniższym ryzykiem. Kiedy ludzie śpią mniej niż siedem godzin lub więcej niż osiem godzin, ryzyko zaczyna rosnąć.

Powód, dla którego dłuższy sen wiąże się ze zwiększonym ryzykiem cukrzycy typu 2, może być związany z przyrostem masy ciała, który jest również skorelowany z dłuższym snem. Podobnie osoby, które nie śpią wystarczająco dużo, są bardziej narażone na nadwagę lub otyłość.

Dobry sen, zdrowa dieta

Wystarczająca ilość snu jest ważnym elementem zdrowego stylu życia i może zmniejszyć ryzyko cukrzycy typu 2.

Na podstawie tego badania i innych dowodów wydaje się, iż jeżeli chodzi o ryzyko cukrzycy, optymalnym rozwiązaniem może być sen od siedmiu do ośmiu godzin. Jednak na związek między czasem snu a ryzykiem cukrzycy mogą wpływać inne czynniki, takie jak indywidualne różnice w jakości snu i stylu życia.

Chociaż wyniki tego badania podają w wątpliwość, czy zdrowa dieta może złagodzić wpływ braku snu na ryzyko cukrzycy, wiele dowodów wskazuje na korzyści, jakie zdrowe odżywianie ma dla ogólnego stanu zdrowia.

Autorzy badania przyznają, iż nie zawsze można zapewnić sobie wystarczającą ilość snu i sugerują, iż wykonywanie ćwiczeń interwałowych o wysokiej intensywności w ciągu dnia może zniwelować część potencjalnego wpływu krótkiego snu na ryzyko cukrzycy.

W rzeczywistości ćwiczenia o dowolnej intensywności mogą poprawić poziom glukozy we krwi.

Giuliana Murfet, pracownik naukowy, Wydział Zdrowia, Uniwersytet Technologiczny w Sydney i ShanShan Lin, starszy wykładowca, Szkoła Zdrowia Publicznego, Uniwersytet Technologiczny w Sydney

Ten artykuł został ponownie opublikowany w The Conversation na licencji Creative Commons. Przeczytaj oryginalny artykuł.