Apteki w Finlandii mają wydawać leki biopodobne. O co chodzi?

Leki biologiczne to preparaty, które powstały w oparciu o związki biologiczne. W związku z tym różnią się budową i sposobem działania od leków chemicznych. Dodatkową różnicą są także koszty produkcji, które w przypadku leków biologicznych są zdecydowanie wyższe. W parze z drogim procesem produkcyjnym idzie także wysoka cena takich preparatów dla pacjentów i samego systemu ochrony zdrowia. Nic zatem dziwnego, iż coraz więcej państw szuka sposobów na obniżenie kosztów terapii lekami biologicznymi. Jak się okazuje alternatywą dla nich są leki biopodobne. Przy podobnych efektach klinicznych oferują one zdecydowanie niższą cenę i tym samym koszty dla systemów refundacji w danym kraju.

– Według niedawnego badania przeprowadzonego w latach 2018-2021 w Finlandii szeroko stosowane leki biopodobne pozwoliły zaoszczędzić około 102 miliony Euro na kosztach leków – wynika z ostatnich ekspertyz.

Jak sugerują autorzy tych doniesień oszczędności mogłyby wynieść choćby 183 miliony Euro więcej. Stałoby się tak wówczas, gdyby w Finlandii wprowadzono podobną politykę cenową do tej, jaka obowiązuje w Estonii. w tej chwili w Finlandii leki biopodobne muszą być o co najmniej 3o% tańsze od oryginalnego leku biologicznego. Tylko wtedy mogą one znaleźć się na liście refundacyjnej. W Estonii jednak dodatkowo obowiązuję ceny referencyjne, powyżej których lek nie może zostać objęty refundacją. Jak zatem Finlandia chce wykorzystać leki biopodobne do obniżenia kosztów państwa?

Leki biologiczne wymieniane w aptekach na leki biopodobne

W związku z rosnącymi kosztami finansowania opieki zdrowotnej Finlandia wprowadziła od 1 kwietnia znaczące zmiany w aptekach. W latach 2024-2025 sukcesywnie będzie wdrażana apteczna substytucja leków biologicznych na leki biopodobne. Tym samym pacjenci mają otrzymywać od farmaceutów najtańsze produkty zamienne do przepisanych na recepcie leków biologicznych. Tego typu mechanizm jest już stosowany w Finlandii od 2003 roku. Dotychczas dotyczył jednak tylko i wyłącznie leków generycznych do oryginalnych leków chemicznych.

– Jako pierwsze wymianie podlegać będą produkty zawierające enoksyparynę, stosowane w zapobieganiu i leczeniu zatorów żylnych – czytamy na łamach serwisu apteekkari.fi.

⇒

Pacjenci będą informowani przez farmaceutów o tego typu zamianie. Uzyskają oni także informację o tym, iż leki biopodobne są równie skuteczne i bezpieczne co oryginalny lek biologiczny. Co do zasady będą oni mogli jednak odmówić wymiany na tańszy lek biopodobny. Konsekwencją jednak takiej odmowy będzie konieczność dopłacenia różnicy pomiędzy ceną leku biologicznego a leku oryginalnego z własnej kieszeni. Dodatkowo wymiana nie obejmie osób, które nie ukończyły jeszcze 18 roku życia. W jakim celu Finlandia wprowadza tego typu mechanizm substytucji aptecznej?

– Mamy nadzieję, iż reforma zamiany leków będzie sprzyjać konkurencji cenowej, obniży ceny leków, a tym samym obniży koszty państwa na refundację leków – stwierdził Jarno Rutanen, jeden z autorów wspomnianego na początku badania.

Poza tymi zmianami w Finlandii już od 2017 roku obowiązuje jeszcze inny mechanizm. Chodzi o to, iż lekarze mają prawny obowiązek przepisywania pacjentom najtańszego leku biologicznego, dedykowanego danemu schorzeniu.

Kolejne leki biopodobne w najbliższych latach

W związku z nowymi przepisami od 1 kwietnia wymianie aptecznej podlegają leki zawierające enoksyparynę. To jednak nie koniec listy substancji, jakie zostaną objęte substytucją. Reforma zakłada, iż w kolejnych latach na listę wpisane zostaną kolejne leki biopodobne. Jakie?

– Od 1 stycznia 2025 roku wymiana apteczna dotyczyć będzie pozostałych leków biologicznych, z wyjątkiem insulin. A od przełomu 2025 i 2026 roku dotyczyć będzie insulin długo działających – wynika z nowo obowiązującego prawa.

⇒

W obecnym kształcie reforma nie przewiduje na razie substytucji insulin krótkodziałających. Nie obejmuje ona także leków stosowanych w farmakoterapii dzieci do 18 roku życia. Nowe przepisy pozwalają lekarzom w szczególnych przypadkach zabronić wymiany leku w aptece. Jak jednak zaznaczono – musi za tym przemawiać medyczna lub terapeutyczna przyczyna. Fiński rząd ma nadzieję, iż nowe prawo przyczyni się do znaczących oszczędności w zakresie refundacji leków biologicznych. Czy tak się stanie przekonamy się w przeciągu najbliższych kilku lat. W związku z tym, iż jest to wyjątkowa na skalę światową reforma fińskie służby chcą się jej najpierw dobrze przyjrzeć, zanim rozszerzą jej zakres.

– Skala reformy jest pierwsza na świecie. Dlatego ważne jest monitorowanie sposobu postępowania i skutków ekonomicznych reformy – zaznaczają pomysłodawcy nowych przepisów.

©MGR.FARM